HET GEVELBEELD ‘KAATJE’

Een markant gevelbeeld sierde van 1785 tot 1877 de toegangspoort van de Kweekschool voor de Zeevaart. Het beeld stelde een vrouwenfiguur voor met in haar linkerhand een scheepsroer en aan haar voeten een jakobsstaf, een zeekaart en een kompas, verwijzingen naar de scheepvaart. De bijenkorf en de haan onderaan het beeld waren bedoeld om de kwekelingen aan te sporen tot vlijt en waakzaamheid.

Het houten gevelbeeld, vervaardigd door stadsbeeldhouwer Anthony Ziesenis, kreeg al snel de koosnaam ‘Kaatje’. Kaatje werd ook al snel het beeldmerk van de Kweekschool voor de Zeevaart, zo figureerde Kaatje op de uniformknopen en petemblemen van de kwekelingen en later ook op de Kweekschoolvlag en in het logo van de Vereeniging van Oud-Kweekelingen. De naam Kaatje kwam ook terug in de naam van het oefenschip en de naam van de sloep van de VOK-Roeiploeg.

Iets minder dan een eeuw hield Kaatje trouw de wacht over de toegang tot de Kweekschool. In 1877, toen het oude gebouw afgebroken en door een nieuw vervangen werd, moest zij het veld ruimen. Na enige omzwervingen vond het dan 200 jaar oude beeld in 1985 een plaats aan de wand van de eetzaal. Het werd daar onthuld door prinses Margriet.

Na de definitieve sluiting van de Kweekschool in 2000 werd het 450 kilo zware gevelbeeld in langdurige bruikleen opgenomen in de collectie van het Scheepvaartmuseum. Na een grondige restauratie kreeg Kaatje in juni 2017 een prominente plaats in het museum. De door Anna Stringer uitgevoerde restauratie is in opdracht van het Vaderlandsch Fonds ter Aanmoediging van ‘s-Lands Zeedienst vastgelegd op een restauratievideo. Die moet u zeker eens bekijken!