GESCHIEDENIS EN ARCHIEVEN

Korte geschiedenis van de VOK

Hoewel al in eerdere jaren initiatieven werden genomen tot oprichting van een vereniging van oud-kwekelingen was 5 juli 1917 een bepalende datum in de geschiedenis van de VOK. Die dag komen in gebouw ‘Neptunus’ aan de Nieuwezijds Voorburgwal 130 45 oud-kwekelingen bijeen, op uitnodiging van de in 1914 ingestelde Reüniecommissie. Een voorstel tot oprichting van de vereniging wordt door de aanwezigen bij acclamatie aangenomen. Ook worden voorstellen voor verenigingsstatuten aangenomen, wordt de contributie bepaald op 2,50 gulden per jaar, en wordt een eerste bestuur benoemd. Enkele weken later, op 1 augustus 1917, worden de verenigingsstatuten door een notaris gepasseerd en vervolgens op 10 december van dat jaar Koninklijk goedgekeurd. De oprichting van de VOK is hiermee formeel een feit.

De verenigingsgeschiedenis laat zich sindsdien als volgt in jaartallen samenvatten.

• 1918 – in het eerste verenigingsjaar kunnen al 155 leden worden ingeschreven;

• 1920 – het eerste VOK-Jaarboekje verschijnt; oprichting van een VOK-vertegenwoordiging in Nederlands-Indië;

•1922 – viering van het eerste verenigingslustrum;

•1927 – viering van het 10-jarig bestaan met een feestelijke bijeenkomst en een diner in hotel Krasnapolsky; aanbieding van de Kweekschoolvlag;

•1932 – viering van het 15-jarig bestaan met een diner in restaurant Boschlust te Den Haag;

•1935 – viering van het 150-jarig bestaan van Kweekschool voor de Zeevaart;

•1944 – tijdens de oorlogsjaren ligt het verenigingsleven nagenoeg stil; pas in 1944 vindt – ondanks de nog steeds bestaande transportproblemen en voedselschaarste – in restaurant Die Port van Cleve te Amsterdam weer een reünie plaats;

• 1947 – viering van het 30-jarig bestaan in de Kweekschool voor de Zeevaart;

• 1949 – onthulling van het monument ter herdenking van tijdens de Tweede Wereldoorlog gevallen oud-kwekelingen;

• 1951 – oprichting van een VOK-vertegenwoordiging te Curaçao;

• 1957 – opheffing van de VOK-vertegenwoordiging in Indonesië; viering van het 40-jarig bestaan in restaurant Fleiszig te Amsterdam;

• 1976 – viering van het 50-jarig bestaan in hotel Krasnapolsky;

• 1981 – de VOK verwelkomt de eerste vrouwelijke leden;

• 1990 – het lidmaatschap van de VOK wordt ook opengesteld voor degenen die tijdens enigerlei studie gedurende ten minste één jaar waren gehuisvest in de Kweekschool voor de Zeevaart; de VOK-Roeiploeg doet zijn intrede;

• 1992 – tewaterlating van de sloep Kaatje; viering van het 75-jarig bestaan aan boord van het ms Koningin Beatrix van de Stena Line;

• 1996 – de VOK bereikt een maximum ledenaantal van 1400 leden; de eerste VOK-Nieuwsbrief verschijnt, in 1999 krijgt deze de naam VOKabulaire;

• 1997 – viering van het 80-jarig bestaan aan boord van de Jules Verne;

• 1999 – laatste reünie in de Kweekschool voor de Zeevaart; lancering van de VOK-website, gerealiseerd door R.A. (Rachel) Hoogstraate (jvi 1993);

• 2000 – sluiting van de Kweekschool voor de Zeevaart;

• 2001 – VOK-Gala in het Scheepvaartmuseum;

• 2002 – eerste VOK-Motortoertocht;

• 2003 – eerste VOK-Golfdag;

• 2007 – onderbrenging van het VOK-archief bij het Stadsarchief Amsterdam; presentatie van het VOK-beleidsplan 2007-2017;

• 2009 – eerste VOK-Autotoertocht Classics on Wheels;

• 2011 – actualisering van verenigingsstatuten en huishoudelijk reglement; grootschalige ledenwerfactie;

• 2012 – viering van het 95-jarig bestaan in het Evenementengebouw van het Marine Etablissement Amsterdam;

• 2017 – viering van het 100-jarig bestaan aan boord van het ss Rotterdam (V); de VOK ontvangt de jubileumpenning van de gemeente Amsterdam;

• 2018 – de vernieuwde website van de VOK gaat online, gerealiseerd door Dotter Design en K. (Kees) Polderman (jvi 1965);

• 2023 – een nieuwe VOK WhatsApp-groep maakt het mogelijk dat het bestuur sneller naar de leden toe kan communiceren.

 

Archieven

Het archief van de vereniging is sinds 2007 onder archiefnummer 30194 ondergebracht bij het Stadsarchief Amsterdam. Het is door het Stadsarchief geïnventariseerd en inmiddels voor een flink deel gedigitaliseerd. Gedigitaliseerde documenten zijn via deze koppeling opvraagbaar en desgewenst te downloaden. Voor niet-gedigitaliseerde documenten kan via dezelfde link digitalisering worden aangevraagd.

Hetzelfde geldt voor het archief van het Vaderlandsch Fonds, dat onder archiefnummer 949 is ondergebracht bij het Stadsarchief Amsterdam. Dit archief kan worden ingezien via deze koppeling.

Onderdeel van het archief van het Vaderlandsch Fonds vormen de comportementboeken. Daarin werden sinds 1785 kwekelingen ingeschreven en werden onder meer hun schoolresultaten bijgehouden. Zij kunnen worden ingezien via deze koppeling.

Op deze comportementboeken is overigens een openbaarheidsbeperking van kracht, als volgt:

• gegevens van personen die meer dan 100 jaar geleden zijn geboren zijn vrij toegankelijk;
• als kan worden aangetoond dat een ingeschrevene is overleden dan wordt de openbaarheidsbeperking opgeheven;
• gegevens van personen waarvan niet is vastgesteld dat ze zijn overleden kunnen alleen worden ingezien op vertoon van schriftelijke toestemming en (een kopie van) legitimatie van de betrokkene.

Links de comportementpagina van Gerrit Barendse (jvi 1858) en rechts die van zijn neef George Johannes Barendse (jvi 1899; VOK-lidnr. 905; hij werd in 1944 commodore van de HAL; waarschijnlijk staat hij op de kopfoto hierboven, in de voorste rij, derde van rechts).